پژوهش‌های جدید نشان داده که تاثیر ژنتیک بر اعتیاد بسیار زیاد است و جنبه مهمی از گرایش افراد بر اعتیاد را تشکیل می‌دهد. ژن اعتیاد از نسل قبلی به نسل جدید منتقل شده و افراد را مستعد درگیر شدن در دام اعتیاد می‌کند. افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد بیماری اعتیاد هستند حتی با یک بار مصرف ممکن است به یک ماده مخدر معتاد شوند. اما خوشبختانه می‌توان گفت با وجود ارثی بودن اعتیاد، تمام افرادی که دارای این ژن هستند معتاد نمی‌شوند.

عامل ژنتیکی اعتیاد فقط احتمال درگیر شدن به اعتیاد را افزایش می‌دهد. بنابراین با یک سبک زندگی و محیط سالم می‌توان فرزندانی را پرورش داد که ژن اعتیاد تا آخر عمر در آن‌ها نهفته باقی بماند. در ادامه مقاله به بررسی کامل تاثیر ژنتیک بر اعتیاد می‌پردازیم.

برای دریافت مشاوره در زمینه تاثیر ژنتیک بر اعتیاد می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در کلینیک تخصصی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

 منبع: تاثیر ژنتیک بر اعتیاد | عوامل جسمانی و ارثی چقدر در ابتلا به اعتیاد نقش دارند؟

ژنتیک چیست؟

ژنتیک کدهای بسیار قدرتمندی است که از والدین به ارث می‌رسد و تمام ویژگی‌های یک موجود زنده را می‌سازد. ژنتیک در حیوانات باعث می‌شود یک گونه خاص با گونه دیگری متفاوت شود و ویژگی‌های منحصر به فردی در هر نوع به وجود بیاید. برای مثال دلیل این که ساختار ماهی با ساختار اسب تفاوت دارد مربوط به ژنتیک است.
ژنتیک در انسان‌ها نیز باعث می‌شود که هر انسان ویژگی‌های خاصی داشته باشد و با دیگر انسان‌ها تفاوت پیدا کند. انسان‌ها تعداد زیادی از ژ‌ن‌های مختلف را دارند که هر کدام مسئول ویژگی خاصی در بدن هستند:

ژن‌های شخصیتی: این ژن‌ها باعث بروز ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری خاصی در فرد می‌شوند. مثلا خشم یا آرامش، درونگرایی یا برونگرایی، افسردگی یا شادی

ژن‌های جسمانی: این ژن‌ها ویژگی‌های قابل مشاهده انسان را می‌سازند. برای مثال دلیل تفاوت رنگ پوست و رنگ چشم در افراد به ژن‌های آنان مربوط می‌شود.

ژن‌های بیماری: این گونه ژن‌ها زمینه بروز و آسیب پذیر بودن در مقابل یک بیماری جسمی یا روانی را می‌سازند. مثلا افرادی که مادر یا پدر درگیر دیابت دارند بیشتر از باقی افراد مستعد ابتلا به دیابت هستند.

از تاثیر ژنتیک بر اعتیاد می‌توان به نتایج مهمی در این زمینه رسید. اعتیاد نیز یک از انواع ژن‌های بیماری است که امکان دارد از خانواده نزدیک یا دور به ارث منتقل گردد. 

نقش ژنتیک در بیماری ها

ژنتیک باعث بروز بیماری های مختلفی بر افراد می‌گردد. در واقع انسان های از زمان تولد ژن های زیاد و گوناگونی دارند که همگی از نیاکان آنها به ارث رسیده اند؛ اما تنها در طول عمر فرد بخشی از آنها بروز می‌کنند. در واقع برای بروز یک بیماری یا صفت یا حتی تاثیر ژنتیک بر اعتیاد باید عوامل محیطی نیز حضور داشته باشند. در بیشتر موارد شاهد نقش ژنتیک ها در بیماری های مختلف هستیم؛ اگر چه گاهی بیماری ها بعد از تولد در اثر تغییرات ژنتیکی روی می‌دهند.

علل محیطی ابتلا به اعتیاد

همانطور که گفته شد برای بروز یک بیماری خاص و یا حتی اعتیاد نباید نقش عوامل محیطی را دست کم گرفت. ژن ها تنها عوامل زمینه ساز بروز یک مشکل هستند. تاثیر ژنتیک بر اعتیاد باید همراه با عوامل دیگری مانند اعضای خانواده مبتلا به اعتیاد، تاثیر همسالان، وضعیت فرهنگی اقتصادی و حتی اجتماعی و… همگی در این مورد موثر هستند.

تاثیر ژنتیک بر اعتیاد چقدر است؟

فراموش نکنید که تاثیر ژنتیک بر اعتیاد صد در صد نیست. در واقع نمی‌توان به طور قطعی گفت که ژن ها سرنوشت افراد را تغییر می‌دهند. بسیاری از افراد دارای ژن اعتیاد هستند اما هرگز به سراغ این موضوع نمی‌روند. این مورد تنها نیمی از مارجراست و نیمی دیگر توسط عوامل محیطی و دیگر مسائل اتفاق می‌افتد. به همین دلیل نمی‌توان تقصیر را بر گردن ژن ها انداخت و در مورد ترک اعتیاد هیچ تلاشی نکرد.

تاثیر ژنتیک بر اعتیاد | ژن اعتیاد

اعتیاد تحت تاثیر یک ژن مشخص نیست و ژن‌های زیادی با فرایندهایی نسبتا پیچیده سبب اعتیاد می‌شوند. امروزه در برخی کشورها با استفاده از آزمایش ژنتیک، می‌توان وجود داشتن ژن اعتیاد را از همان روز اول تولد تشخیص داد. متاسفانه این ژن درمان خاصی ندارد و تنها می‌توان با کنترل عوامل محیطی مثل خانواده، مدرسه، جمع دوستان و… جلوی بروز و ظهور آن را گرفت.

ژن اعتیاد بیشتر در دوره بزرگسالی خودش را نشان می‌دهد . اغلب افرادی که بعد از سنین نوجوانی درگیر اعتیاد می‌شوند، تحت تاثیر ژنتیک معتاد شده‌اند. به طور کلی در دوره نوجوانی اعتیاد بیشتر تحت تاثیر محیط و فشارهای روحی است و در بزرگسالی اعتیاد بیشتر تحت تاثیر وراثت قرار می‌گیرد. آمارها نشان می‌دهند سهم ژنتیک در بروز اعتیاد فرد، 50 تا 60 درصد است و با نزدیک‌تر شدن به فامیل درجه یک میزان بروز مجدد اعتیاد در افراد خانواده افزایش می‌یابد.

شاید شما هم این ژن را داشته باشید اما اعتیاد به اشکال دیگر در شما بروز پیدا کند.

????ژن تحمل به مواد

یکی از انواع تاثیر ژنتیک بر اعتیاد بر تحمل به مواد مشخص می‌شود. در واقع به دلیل حضور این ژن در بدن افراد نسبت به مواد مخدر تحمل داده و باید هربار مقدار بیشتری مواد مصرف کنند.

????سهولت در احساس خوشایندی

برخی از  ژن ها در بدن که با میزان لذت مرتبط هستند؛ باعث می‌شوند افراد در اثر مصرف مواد در مقایسه با دیگران بیشتر احساس خوشایندی داشته باشند. این موضوع اعتیاد را برای آنان طولانی تر و شدید تر می‌کند.

????ژن آسیب پذیری

تاثیر ژنتیک بر اعتیاد نیز به صورت آسیب پذیری نیز بروز می‌کند. در این حالت افراد در اثر اعتیاد بیشتر دچار مشکلات روانی و جسمانی می‌گردند. برای مثال فردی تنها با یک سال مصرف ماده مخدر دچار مشکلات زیادی شده و فرد دیگری سالها اعتیاد داشته و در وضعیت بهتری قرار دارد.

چه مواد مخدری بیشتر افراد دارای ژن اعتیاد را درگیر می‌کند؟

برخی مواد مخدر هستند که تاثیر ژنتیک بر اعتیاد بیشتر هستند. این مواد بیشتر شامل مواد افیونی می‌باشند؛ مواد افیونی موادی هستند که از گیاه خشخاش به دست آمده و ماده اصلی در همه آن‌ها مورفین است. از جمله مواد افیونی می‌توان به تریاک اشاره کرد.

الکل نیزماده‌ایست که خاصیت وراثت پذیری بالایی دارد. پدر و مادرهایی که دچار الکلیسم هستند، خطر اعتیاد به الکل را در فرزندانشان افزایش می‌دهند. علاوه بر تریاک و الکل، کوکائین و نیکوتین نیز در زمره مواد مخدری قرار می‌گیرند که بیشتر افراد دارای ژن اعتیاد را درگیر می‌کنند. در این میان ماری جوانا و مواد توهم زا نیز خاصیت وراثت پذیری دارند اما به نسبت مواد ذکر شده این خاصیت در آن‌ها کمتر است.

استرس چه تاثیری بر تغییرات ژنتیکی دارد؟

فراموش نکنید که استرس نیز می‌تواند تاثیر ژنتیک بر اعتیاد را افزایش دهد و آن را تشدید کند. در واقع این ژن در افرادی که دچار استرس و اضطراب مزمن هستند؛ بیشتر احتمال دارد که بروز کند. به همین دلیل کنترل فشار روانی در پیشگیری از اعتیاد بسیار موثر است.

تاثیر ژنتیک بر اعتیاد | چطور می‌توان اعتیاد ژنتیکی را درمان کرد؟

همان طور که گفته شد ژن اعتیاد درمان ندارد اما می‌توان از بروز آن در فرد جلوگیری کرد. داشتن ژن اعتیاد به هیچ وجه بیان کننده این موضوع نیست که این فرد حتما در آینده معتاد می‌شود، بلکه نشان دهنده این مطلب است که این افراد بیشتر از سایرین به مصرف مواد مخدر گرایش دارند و با قرار گرفتن در شرایط محیطی نامناسب، به احتمال بیشتری درگیر اعتیاد می‌شوند.

افراد دارای ژن اعتیاد حتما باید از شرایط محیطی نامناسب دور نگه داشته شوند. این شرایط می‌تواند شامل در دسترس بودن مواد، جمع‌های دوستی یا خانوادگی مصرف کننده مواد، محله‌های درگیر اعتیاد و… باشد.

همچنین آمارها نشان داده یکی از عوامل اصلی روی آورن به مواد، مشکلات روحی است. به همین دلیل این افراد نباید فشارهای روحی و روانی زیادی را در خانواده یا محل کار تجربه کنند. علاوه بر این اگر درگیر بیماری‌های روحی روانی مثل افسردگی، اضطراب، اختلال شخصیت مرزی، دوقطبی و… هستند باید بیشتر تحت نظر روانشناس قرار بگیرند.

سخن پایانی

بسیاری از مسائلی که حتی فکرش هم را نمی‌کنیم؛ ریشه ژنتیکی دارند. اما نمی‌توان همه چیز را مرتبط با آنها دانست. به همین دلیل باید عوامل محیطی را نیز کنترل نمود و بر تاثیر ژنتیک بر اعتیاد غلبه کرد. افراد با استفاده از تست های ژنتیکی از این موضوع مطلع شوند و با روش های مختلف از آن پیشگیری کنند. افراد در این مورد می‌توانند از یک مشاور اعتیاد کمک بگیرند.

برای دریافت مشاوره در زمینه تاثیر ژنتیک بر اعتیاد می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در کلینیک تخصصی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول